pod postacią
  • szacunek
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • szklaki
    19.06.2009
    19.06.2009
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio w rozmowie ze znajomymi, pochodzącymi w większości z południa Polski, użyłam słowa szklaki na określenie landrynek. Pochodzę z Pomorza i tam takie określenie jest powszechnie używane. Dla moich znajomych z Krakowa i okolic to określenie było czymś zupełnie niezrozumiałym. Chciałabym zapytać, czy istnieją inne formy regionalne na określenie landrynek? Czy słowa szklaki używa się w jeszcze jakichś regionach Polski, poza Pomorzem?
  • Świat a ludzie!
    9.01.2019
    9.01.2019
    Szanowni Państwo,
    w moim domu posługujemy się często określeniem świat a ludzie. Oto kontekst: Na pewno się wyrobimy. Dwie godziny na dojazd tam to świat a ludzie!. Osobę spoza mojej rodziny zadziwiło to powiedzonko. Zastanawiam się, czy to jakiś nasz familiolekt.

    Z wyrazami szacunku i najlepszymi życzeniami świątecznymi!
    Czytelnik
  • tęż, tęże, tąż albo tąże
    13.01.2020
    13.01.2020
    W odpowiedzi https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rodzaj-gramatyczny-a-plec-bohatera;19829.html pojawia się wyraz tęże.
    Wyrazy kończące się samogłoską powinny mieć końcówkę -ż, bez e (taż, tąż, którąż). Czy ę nie podlega pod tęż(e) regułę?
  • top modelka
    24.10.2001
    24.10.2001
    Jak Państwo oceniacie top modelkę, czyli modelkę, która jest na topie? Pisze się o niej wiele – więc czy łączyć top z modelką, czy pisać oba wyrazy oddzielnie? A jeszcze chętniej pozbyłabym się jej – proszę o propozycje.
    Urszula
  • trefić
    8.06.2011
    8.06.2011
    Witam,
    czy wyrażenie trefić warkocz jest poprawne? Niemal wszystkie źródła, do których udało mi się dociec, mówią o trefieniu jako o 'karbowaniu, lokowaniu'. Można więc trefić loki, perukę – ale czy warkocz?
    Pytanie zrodziło się przy okazji lektury Laury i Filona autorstwa F. Karpińskiego, gdzie już w niemal pierwszych słowach (http://literat.ug.edu.pl/krpnski/002.htm) napotkamy: „Nie będę sobie warkocz trefiła,/ Tylko włos zwiążę splątany”.
    Z poważaniem,
    M.
  • Trzy zadania z genetyki
    7.07.2016
    7.07.2016
    Szanowna Redakcjo,
    chciałabym prosić o pomoc w poprawnym zapisie zdań. Czy szyk wyrazów w zdaniu i interpunkcja są poprawne? Co należy zmienić?
    1. Dotychczas poznane istotne prognostycznie czynniki genetyczne obejmują różne mutacje genu Rb.
    2. Do znanych najbardziej niekorzystnych czynników rokowniczych należą (należy?) wiek powyżej 1. roku życia i podwyższona liczba neutrofilii (neutrofilów?).
    3. Inne szeroko badane czynniki prognostyczne obejmują długość telomerów i telomeraz.


  • Tytuł w formie cytatu

    10.03.2022
    10.03.2022

    Szanowni Państwo, piszę książkę, w której tytułem jednego z rozdziałów jest fraszka:

    Koniec chlubny ze skromnym lubi się początkiem; niejeden łabędź był brzydkim kaczątkiem. (Sztaudynger J., Piórka dla dzieci, Kraków 2004, ISBN 83-7437-036-X, fraszka Łabędź).

    Czy fraszkę (pełniącą rolę tytułu) powinnam napisać kursywą, a źródło w nawiasie umieścić pod tytułem, czy jako przypis?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Debiutantka

  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego